Là thành viên nhỏ tuổi nhất trong "gia đình Jackson danh giá",[296] Janet Jackson luôn nỗ lực để đưa sự nghiệp của mình thoát khỏi cái bóng của anh trai Michael và toàn thể gia đình Jackson. Steve Dollar của Newsday viết rằng "bà xóa đi hình tượng đứa con út hiền lành trong một gia đình mà đời sống cả trong lẫn ngoài bị người đời trêu chọc, bàn tán, tình tiết hóa và là một bản sao của gia tộc Kennedy."[297] Phillip McCarthy của The Sydney Morning Herald chú ý tới một trong những điều kiện thường thấy nhất của bà khi phỏng vấn là không đề cập tới anh trai Michael.[298] Joshua Klein viết rằng, "trong nửa đầu sự nghiệp ca hát, Janet Jackson dường như là một nghệ sĩ luôn có mục tiêu. Nổi lên từ năm 1982, cũng là lúc anh trai Michael bắt đầu thành công, những album của Jackson chứa đầy những bài hát mang tính tuyên ngôn, từ 'The Pleasure Principle' tới 'Rhythm Nation' và sự tuyên bố về mục đích trong 'Control'."[274] Steve Huey của Allmusic khẳng định dù Jackson sinh ra trong một gia đình giải trí, cô phải tự lực tiến tới ngôi vị "siêu sao", cạnh tranh không chỉ nhiều nữ nghệ sĩ thu âm khác như Madonna và Whitney Houston, mà còn với chính anh em trai của mình, trong lúc "thay đổi thành công hình ảnh của một người trẻ tuổi mạnh mẽ, độc lập thành một người phụ nữ gợi cảm, trưởng thành."[299] Bằng việc xây dựng cá tính độc đáo qua phong cách nghệ thuật và kinh doanh, bà được xem là "Nữ hoàng nhạc Pop".[45][300] Klein cho rằng "không quá khó khăn để thấy trước sự nổi tiếng, nhưng chỉ vài người dự đoán được ngày Janet—Quý cô Jackson, nếu bạn thô tục—thay thế Michael làm người kế thừa di sản thực thụ nhà Jackson."[274]

Jackson còn được công nhận là người đóng vai trò chủ chốt trong việc phá bỏ rào cản chủng tộc của ngành công nghiệp thu âm, nơi những nghệ sĩ da màu từng bị coi là không đạt tiêu chuẩn.[301] Trong Right to Rock: The Black Rock Coalition and the Cultural Politics of Race (2004), Maureen Mahon viết: "Trong những năm 1980, Whitney Houston, Michael Jackson, Janet Jackson và Prince là những nghệ sĩ Mỹ Phi bứt phá ... Khi bước tới thành công đại chúng, họ tước đi định kiến của ngành công nghiệp. Họ được quảng bá từ sự phân biệt dòng nhạc da màu sang nhạc pop đại chúng trong một quá trình kinh tế theo định hướng đa chủng tộc."[302] Routledge International Encyclopedia of Women: Global Women's Issues and Knowledge (2000) nhận thấy Jackson, cùng nhiều phụ nữ Mỹ Phi đang chú ý khác, đã có bước đột phá về tài chính trong âm nhạc đại chúng và đạt tới "cấp độ siêu sao".[42] Bà cùng nhiều người đương thời "mở ra con đường sáng tạo, trí tuệ và kinh doanh hiệu quả trong thiết lập và duy trì công ty, tiềm lực thơ ca, quảng cáo và sở hữu."[303] Sự hiểu biết về kinh doanh của bà được so sánh với Madonna, gia tăng cấp độ tự trị và cho phép "mở rộng sức sáng tạo, tiếp cận các nguồn tài chính và phân phối thị trường hàng loạt."[304][305] Là một hình mẫu về sự tái sáng tạo, tác giả Jessie Carney Smith viết "Janet tiếp tục thử thách giới hạn sức mạnh chuyển hóa bản thân", mang về nhiều giải thưởng điện ảnh, âm nhạc và lưu diễn trong sự nghiệp.[271]

Nhà âm nhạc học Richard J. Ripani nhận dạng Jackson như người dẫn đầu trong phong trào phát triển dòng nhạc R&B đương đại, hòa quyện độc đáo giữa các thể loại và hiệu ứng âm thanh, mở ra chất giọng rap trong âm nhạc R&B chủ đạo.[23] Ông còn cho rằng bài hát trứ danh "Nasty" của bà còn gây ảnh hưởng tới thể loại new jack swing, do Teddy Riley phát triển.[23] Leon McDermott của Sunday Herald viết: "Các album bán triệu bản của bà trong những năm 1980 giúp hồi sinh R&B đương đại thông qua lối xử lý chắc chắn của Jimmy Jam và Terry Lewis; nhịp điệu groove len lỏi trong Control năm 1986 và Rhythm Nation 1814 năm 1989 là nền tảng chính cho nhiều nhà sản xuất và ca sĩ ngày nay noi theo."[306] Trong Bring the Noise: 20 Years of Writing About Hip Rock and Hip Hop (2011), Simon Reynolds mô tả sự hợp tác của Jackson và những nhà sản xuất thu âm như sự tái sáng tạo của thể loại dance-pop.[307] Den Berry, chủ tịch và giám đốc điều hành hãng Virgin Records khẳng định: "Janet là hiện thân chính xác nhất của một siêu sao toàn cầu. Sức sáng tạo nghệ thuật và cá nhân của cô vượt qua giới hạn địa lý, văn hóa và thế hệ."[308]

Âm nhạc và vũ đạo của Jackson là niềm cảm hứng tới nhiều nghệ sĩ khác. Nhà điều hành Lee Trink từ hãng Virgin Records chia sẻ: "Janet là một biểu tượng lịch sử trong văn hóa chúng ta. Cô là một trong những nghệ sĩ tài năng mà mọi người noi theo, tái hiện lại và đặt lòng tin tưởng ... chẳng mấy siêu sao như thế lại có thể vượt qua thử thách của thời gian."[161] Sarah Rodman của Boston Herald gọi Britney Spears, Aaliyah và Destiny's Child thừa nhận những "nhịp điệu groove và vũ điệu tuyệt vời" của Jackson.[309] Nhà phê bình âm nhạc Gene Stout bình luận rằng bà "ảnh hưởng tới một lượng lớn thế hệ trình diễn sau này, từ Jennifer Lopez ... đến Britney Spears, những người thường bắt chước động tác của Jackson."[310] 'N Sync và Usher nhắc tới bà như là người truyền đạt kỹ năng diễn xuất lên sân khấu trực tiếp.[311][312] Beyoncé Knowles,[313] Toni Braxton,[314] Aaliyah,[315] Britney Spears,[316] Christina Aguilera,[317] Crystal Kay,[318] Kelly Rowland,[319] Rihanna[320] và ca sĩ người Brazil Kelly Key[321] đều gọi bà.

là nguồn cảm hứng lớn nhất, trong khi Rozonda "Chilli" Thomas của nhóm TLC,[322] Cassie,[323] Nicki Minaj,[324] Keri Hilson,[325] và DJ Havana Brown,[326] cũng lên tiếng về sự ảnh hưởng của cô. Elysa Gardner của USA Today gọi "vũ đạo nhạy bén, náo nhiệt, nữ tính nhưng cũng mang tính dữ dội của chủ nghĩa nữ giới hiện đại, là dấu ấn từ lâu trong phong cách trình diễn của cô" đã ảnh hưởng tới nhiều lớp ca sĩ ngày nay.[327] Adrienne Trier-Bieniek khẳng định "nhiều học giả tìm thấy nguồn gốc của chủ nghĩa nữ giới da màu trong văn hóa đại chúng ở Janet Jackson", để lại dấu ấn tới nhiều ngôi sao nhạc pop khác.[328] Những người tiếp nối cô thường được nhắc tới bằng cụm từ "Janet-come-lately's."[329][330] Những nghệ sĩ khác thường được so sánh với cô bao gồm Mýa,[331] Brandy,[332] Tatyana Ali,[333] Christina Milian,[334] Lady Gaga,[335] Namie Amuro[336] và BoA.[337] Nhà xã hội học Shayne Lee bình luận "khi Janet bước tới điểm xế chiều của triều đại Nữ hoàng nhạc Pop gợi cảm, Beyoncé Knowles nổi lên như người kế nhiệm."[273] Joan Morgan của tạp chí Essence có viết: " Control, Rhythm Nation 1814 và janet. cho thấy nữ ca sĩ kiêm vũ công thiết lập lại tiêu chuẩn văn hóa đại chúng mà ta thấy hiện nay."[338]